اسپانیا در سالهای اخیر با اتخاذ رویکردی متفاوت در قبال مهاجرت، توانسته است اقتصاد خود را بهطور قابلتوجهی تقویت کند. این کشور با پذیرش و تشویق مهاجرت، بهویژه در مواجهه با نرخ پایین تولد و جمعیت سالخورده، به رشد اقتصادی ۳٫۲٪ در سال گذشته دست یافته است؛ رقمی که بالاتر از سایر اقتصادهای بزرگ اروپایی مانند آلمان، فرانسه و ایتالیا است.
نخستوزیر اسپانیا، پدرو سانچز، در اکتبر ۲۰۲۴ در پارلمان اظهار داشت: «اسپانیا باید بین باز بودن و شکوفایی یا بسته بودن و فقر یکی را انتخاب کند. موضوع به همین سادگی است.» او مهاجرت را نه تنها یک مسئله انسانی، بلکه تنها راه واقعبینانه برای رشد اقتصاد و حفظ نظام رفاهی کشور دانست.
یکی از عوامل کلیدی در این رشد اقتصادی، افزایش گردشگری و ورود مهاجران برای پر کردن شکافهای بازار کار، بهویژه در صنعت خدمات بوده است. در سال گذشته، ۹۴ میلیون گردشگر به اسپانیا سفر کردند که نسبت به سال قبل ۱۰٪ افزایش داشته است. این افزایش گردشگری منجر به ایجاد فرصتهای شغلی در هتلها، رستورانها و سایر خدمات مرتبط شده است. مهاجران نیز با پر کردن این فرصتهای شغلی، به کاهش نرخ بیکاری اسپانیا به پایینترین سطح از سال ۲۰۰۸ کمک کردهاند.
تحلیلگران معتقدند که مهاجرت مدیریتشده میتواند بهرهوری و مزایای مالیاتی را افزایش دهد، زیرا مهاجران اغلب بیشتر از آنچه در مزایا دریافت میکنند، مالیات پرداخت میکنند. ژان-کریستف دومون، رئیس بخش مهاجرت بینالمللی در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، بیان میکند: «مهاجرت در صورت مدیریت صحیح، تأثیر مثبتی بر اقتصاد دارد.»
دولت اسپانیا همچنین برنامههایی برای بهبود فرآیندهای اداری و تسهیل در دریافت مجوزهای کار و اقامت برای مهاجران اجرا کرده است. این اصلاحات با هدف سادهسازی بوروکراسی و تسهیل در ادغام مهاجران در بازار کار و جامعه انجام شده است. سانچز در پارلمان اعلام کرد: «مهاجرت نه تنها یک مسئله انسانی است، بلکه تنها راه واقعبینانه برای رشد اقتصاد و حفظ نظام رفاهی ما است.»
با این حال، کارشناسان هشدار میدهند که رشد پایدار به ادغام مؤثر مهاجران در بازار کار و جامعه بستگی دارد. رافائل دومنک، رئیس تحلیل اقتصادی در بانک BBVA، میگوید: «باز بودن نسبی اسپانیا به مهاجرت یک مزیت و فرصت است، اما باید بهخوبی مدیریت شود.» او به بحران مسکن در کشور بهعنوان یک نقطه حساس اشاره میکند که میتواند منجر به ناآرامیهای اجتماعی یا تقویت پوپولیسم شود.
در اکتبر ۲۰۲۴، سانچز در پارلمان با اشاره به تاریخ مهاجرت اسپانیا، از سیاستهای مهاجرتی کشور دفاع کرد. او به مقالهای از سال ۱۹۴۹ اشاره کرد که در آن ۱۰۶ اسپانیایی برای فرار از فقر و دیکتاتوری فرانکو به ونزوئلا مهاجرت کرده بودند. سانچز تأکید کرد: «وقتی درباره مهاجرت صحبت میکنیم، باید به یاد داشته باشیم که اسپانیا کشوری از مهاجران است.»
این رویکرد اسپانیا در حالی است که بسیاری از کشورهای اروپایی با افزایش احساسات ضد مهاجرتی مواجه هستند. در حالی که سیاستمداران راستگرا در کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و ایتالیا با خصومت نسبت به مهاجران به دنبال جلب آرا هستند، اسپانیا با پذیرش مهاجرت بهعنوان یک ضرورت اقتصادی و انسانی، توانسته است اقتصاد خود را تقویت کند و نرخ بیکاری را کاهش دهد.
در مجموع، تجربه اسپانیا نشان میدهد که با مدیریت صحیح مهاجرت و ادغام مؤثر مهاجران در جامعه و بازار کار، میتوان از مزایای اقتصادی و اجتماعی آن بهرهمند شد. این رویکرد میتواند بهعنوان الگویی برای سایر کشورهایی که با چالشهای جمعیتی و اقتصادی مشابهی مواجه هستند، مورد استفاده قرار گیرد.